Pustynia wydała plony? Nie, to tylko kolejny zasiłek od Francji

Bahamy, rok 2009. Kongres FIFA przyjmuje rewolucyjną decyzję. Od teraz piłkarze z podwójnym obywatelstwem nie muszą wybierać reprezentacji już w wieku 16 lat. Limit zostaje zniesiony. Startują różnego rodzaju akcje. Algierska federacja zachęca zawodników, dla których nie starcza miejsca w europejskich klubach, do przenosin na boiska pierwszej i drugiej ligi swojego kraju. Zza morza przybywa blisko 50 śmiałków. Inni trafiają bezpośrednio do kadry. Poziom futbolu podnosi się błyskawicznie. Rośnie frekwencja. Z czasem powstaje też silna reprezentacja.

Ojcem tego sukcesu jest Mohamed Raouraoua, prezydent algierskiej federacji. To on głosował tamtego dnia na Bahamach. To on latami składał petycje i lobbował za zniesieniem limitu. W końcu to on werbował piłkarzy do kadry. Dziś zasiada w Komitecie Wykonawczym FIFA. Za jego największe osiągnięcie uchodzi Sofiane Feghouli – piłkarz Valencii, wyszkolony w Grenoble. Podobnie jak Carl Medjani (Valenciennes), Faouzi Ghoulam (Napoli), Hassan Yebda (Udinese) i Yacine Brahimi (Granada), reprezentant Francji do lat 21. Niebieską koszulkę wkładał też Rais M'Bolhi – bramkarz, który powstrzymał Thomasa Muellera – tyle że w młodszych rocznikach. Lecz co najważniejsze – wszyscy oni tworzą drużynę. To przecież jedna szkoła futbolu.

Z zawodników, którzy zamienili kluby europejskie na algierskie, w kadrze gra tylko Cedric Si Mohamed, bramkarz JSM Bejaia. To nie są wielcy piłkarze (słabi też nie), głównie odpadki z Ligue 1 i Serie A. Ciężko im rywalizować z gwiazdami Valencii czy Interu. Ale bez nich, bez tej pracy u podstaw, nie byłoby tak silnej reprezentacji. Na początku Raouraoua miał straszne problemy. Odmawiał mu prawie każdy. - Algieria? Przecież to piłkarski trzeci świat! - wyśmiewali go kolejni rozmówcy. Dzięki przybyszom zza morza, w końcu coś się ruszyło.

Poziom przełożył się na frekwencję, frekwencja na pieniądze. Z czasem rozbudowano infrastrukturę, kluby przestały zalegać z pensjami, a wizerunek wzmocniły Młodzieżowe Mistrzostwa Afryki. Wtedy już nie śmiał się nikt. Liga i kadra wzajemnie się napędzały. Dziś Algieria to pierwsza drużyna kontynentu i 22. na świecie. Przeskok o 42 miejsca w sześć lat – to mówi wszystko. Ale na staraniach Raouraouy skorzystali też inni. Dla Maroka grają przecież Adel Taarabt i Younes Belhanda, dla Nigerii – Victor Moses, dla Ghany – Kevin-Prince Boateng. Znakomici piłkarze. Gdy pojawi się nowy Benzema, Algieria na pewno nie pozostanie bierna.

Raouraoua znalazł dziurę w systemie. W końcu odkryto lek na emigrację, która gnębi tamtejszy sport od samego powstania kraju – lat 60. XX wieku. Oczywiście, piłkarze pochodzenia algierskiego grali dla Francji już dużo wcześniej, ale wtedy byli jeszcze formalnie Francuzami. Ciekawe, że w latach 50. tendencja była zupełnie inna – zawodnicy wcale nie chcieli reprezentować „Les Bleus”, jak później Zidane, Benzema czy Nasri, a wręcz rezygnowali z gry dla nich, na rzecz reprezentacji Frontu Wyzwolenia Narodowego. Bardzo silnej, jak na pięcioletnią historię.

Grał tam m.in. Rahid Mekhloufi, w odczuciu nastoletniego Tadeusza Fogiela (paryskiego korespondenta Polsatu Sport) – zawodnik lepszy od Zinedine'a Zidane'a i prekursor stylu Michela Platiniego. Klasowy rozgrywający o nieziemskiej technice i znakomitym przeglądzie pola. Łączył afrykańską indywidualność z europejską organizacją. Zawsze walczył do końca, był niesamowicie wytrzymały. No i po czterech meczach wystąpił z „Les Bleus”. Tak samo zresztą, jak Mustapha Zitouni, świetny piłkarz Monaco.

Wtedy zadziałał duch niepodległości, ale też straszny zamordyzm. Każdy pracujący Algierczyk musiał łożyć na FWN i stosować się do jego poleceń. Nawet najmniejsze nieposłuszeństwo groziło śmiercią... Dziś jednak Algierczyków nie ciągnie już do ojczyzny. We Francji mieszka ich blisko pięć milionów, a w samej Marsylii – aż 500 tysięcy. To paradoksalnie drugie po Algierze najbardziej zaludnione przez nich miasto. Nie są jednak szczególnie lubiani. Nie potrafią się zintegrować, nie chcą pracować. Żyją głównie z zasiłków, co tylko wzmaga niechęć Francuzów.

Ta niechęć jest zresztą wzajemna i często eksponowana. Szczególnie przez Algierczyków. Przykładem mecz z 2001 roku – jedyny między tymi reprezentacjami – wygrany przez Francję 4:1, ale przerwany w drugiej połowie wtargnięciem kibiców na murawę Stade de France. Albo zajścia po remisie z Rosją, premiującym Algierię do 1/8 finału: zdewastowane sklepy, płonące samochody – jedna wielka rozróba. - Dają odczuć, że Francja ciągle jest im coś winna – mówi Fogiel. Ale o powrocie do ojczyzny nie ma nawet mowy – za dobrze im się żyje, a jak komuś brakuje: zawsze może dorobić handlując narkotykami.

Taki obraz widzą Francuzi. Rzecz jasna, nie wszyscy Algierczycy to margines społeczny, ale spora część – na pewno. Dużą rolę odgrywa tu kultura, religia i sama mentalność – małżeństwa mieszane należą do rzadkości. Izolacja, niechęć do kraju, w którym mieszkają. Dlaczego więc tak wielu z nich decyduje się reprezentować Francję? Hipokryzja? Czysta kalkulacja? Dzięki staraniom algierskiej federacji sytuacja zaczyna się zmieniać. Oczywiście, żerowanie na francuskim systemie szkolenia może wydać się niesprawiedliwe, ale, jak twierdził Machiavelli: cel uświęca środki. A Francji i tak nie zabraknie.