Odeszli w minionych 12 miesiącach: Cieślik, Pietrzykowski, Werner...

Ubiegłoroczny listopad rozpoczął się od smutnej wiadomości. W wieku 86 lat odszedł legendarny piłkarz Gerard Cieślik. Do Ruchu trafił mając 12 lat. Zadebiutował w pierwszej drużynie chorzowian w 1945 roku w A klasie. Barw "Niebieskich" bronił w pierwszej lidze w latach 1948-59. Rozegrał 237 spotkań, zdobywając 167 goli. Nigdy nie zmienił klubu, do końca życia mieszkał niedaleko stadionu. W reprezentacji zagrał 45 razy i strzelił 27 bramek. Po jego dwóch golach biało-czerwoni pokonali w 1957 roku na Stadionie Śląskim w Chorzowie Związek Radziecki 2:1, co było wydarzeniem sportowym i politycznym.

 

Również w listopadzie, w wieku 81 lat, zmarła prof. dr hab. Zofia Żukowska, która położyła ogromne zasługi na polu upowszechniania idei Fair Play, zarówno w wymiarze teoretycznym, jak i praktycznym, w kraju i na arenie międzynarodowej. Uważana jest za twórczynię subdyscypliny, jaką jest pedagogika sportu. W 1994 roku uhonorowana została międzynarodowym trofeum Fair Play im. Pierre de Coubertina.

 

Jednym z wybitnych sportowców, którzy propagowali ideę "czystej gry" był Zbigniew Pietrzykowski, trzykrotny medalista olimpijski, czterokrotny mistrz Europy w boksie. Po zakończeniu kariery pracował jako trener. Odszedł w maju. Miał 79 lat.

 

W 1956 roku w Cortina d'Ampezzo Franciszek Gąsienica-Groń zajął trzecie miejsce w narciarskim dwuboju, zdobywając tym samym dla Polski pierwszy medal zimowych igrzysk olimpijskich. Jako szkoleniowiec wychował ponad 40 mistrzów kraju w skokach, kombinacji norweskiej, a także w biegach i sztafetach. Zmarł z końcem lipca w Zakopanem. Miał 82 lata.

 

Z początkiem września, w wieku 92 lat, odeszła Helena Rakoczy, najbardziej utytułowana polska gimnastyczka, a także trenerka i sędzia klasy międzynarodowej. W 1956 roku w Melbourne wywalczyła brązowy medal olimpijski w ćwiczeniach zespołowych z przyborem. Sześć lat wcześniej w Bazylei zdobyła cztery złote medale mistrzostw świata. Łącznie w imprezach tej rangi siedmiokrotnie stawała na podium.

 

Lekkoatleci pożegnali w tym roku m.in. Michała Joachimowskiego - czołowego trójskoczka lat 70., halowego mistrza Europy z Goeteborga (1974), olimpijczyka z Monachium (1972) i Montrealu (zmarł w styczniu w wieku 63 lat) oraz Jana Wernera - wicemistrza olimpijskiego z Montrealu w sztafecie 4x400 m i dwukrotnego mistrza Europy. 3 czerwca 1967 roku w Warszawie czasem 20,4 ustanowił rekord kontynentu na 200 m. W latach 1968-72 zdobył sześć medali, w tym cztery złote, halowych mistrzostw Europy (odszedł we wrześniu, miał 68 lat).

 

Rafał Sznajder - przez lata czołowy polski szablista, trzykrotny olimpijczyk, czterokrotny medalista mistrzostw świata, a także arbiter i członek zarządu Polskiego Związku Szermierczego, zmarł nagle w kwietniu podczas mistrzostw świata kadetów i juniorów w Bułgarii. Miał 41 lat.

 

Środowisko dziennikarskie opuścił w sierpniu Jerzy Rybiński. Twórca i redaktor naczelny "Dysku Olimpijskiego" miał 93 lata. Pracował też m.in. w redakcjach "Przeglądu Sportowego" i "Piłki Nożnej". Jego pasją była także działalność społeczna. Był członkiem zarządu PZPN i wiceprezesem PZLA.

 

"Niestety, życie ma swój początek i swój koniec. Tylko od nas zależy, co ocalimy i o czym będziemy pamiętać. Śpieszmy się kochać ludzi, tak szybko odchodzą" - mawiał ksiądz Jan Twardowski.

 

Polscy sportowcy, trenerzy, działacze, dziennikarze, którzy zmarli w ostatnich dwunastu miesiącach (1.11.2013 - 28.10.2014):

 

LISTOPAD 2013

 

3.11. Gerard Cieślik (86 lat), były piłkarz Ruchu Chorzów (rozegrał 237 spotkań zdobywając 167 goli) i reprezentacji Polski (zagrał 45 razy i strzelił 27 bramek). Po jego dwóch golach biało-czerwoni pokonali w 1957 roku na Stadionie Śląskim w Chorzowie Związek Radziecki 2:1, co było wydarzeniem sportowym i politycznym. Cieślik był o siedem lat młodszy od swojego ukochanego klubu, założonego 20 kwietnia 1920 roku. Do końca życia mieszkał niedaleko stadionu w Chorzowie.

 

3.11. Ryszard Kraus (49), były piłkarz Górnika Zabrze (1989-94). W sezonie 1990/91 zdobył 16 goli, co zaowocowało debiutem w reprezentacji, 5 lutego 1991 roku w meczu z Irlandią Północną.

 

21.11. Zofia Żukowska (81), profesor Akademii Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiego w Warszawie, długoletnia szefowa Klubu Fair Play Polskiego Komitetu Olimpijskiego. Położyła ogromne zasługi na polu upowszechniania idei Fair Play, zarówno w wymiarze teoretycznym, jak i praktycznym, w kraju i na arenie międzynarodowej. Uważana jest za twórczynię subdyscypliny, jaką jest pedagogika sportu. W 1994 roku uhonorowana została międzynarodowym trofeum Fair Play im. Pierre de Coubertina.

 

STYCZEŃ 2014

 

19.1. Michał Joachimowski (63), czołowy trójskoczek lat 70., halowy mistrz Europy z Goeteborga (1974), olimpijczyk z Monachium (1972) i Montrealu (1976).

 

MARZEC

 

17.3. Marek Galiński (39), dziewięciokrotny mistrz Polski w cross country (2000, 2004-2011) i czterokrotny w maratonie MTB (2006-2007, 2009-2010). W klasyfikacji generalnej Grand Prix MTB był najlepszy aż dziesięć razy. Uczestniczył w igrzyskach w Atlancie, Sydney, Atenach i Pekinie. Był również na olimpiadzie w Londynie, już jako trener biało-czerwonych. Zginął w wypadku samochodowym w Jędrzejowie (Świętokrzyskie).

 

KWIECIEŃ

 

13.4. Rafał Sznajder (41), przez lata czołowy polski szablista, trzykrotny olimpijczyk, czterokrotny medalista mistrzostw świata, arbiter i członek zarządu Polskiego Związku Szermierczego.

 

MAJ

 

15.5. Jan Mucha (74), wybitny przed laty żużlowiec Śląska Świętochłowice, wielokrotny reprezentant Polski. Był m.in. czterokrotnym finalistą indywidualnych mistrzostw świata, medalistą drużynowych, 11 razy wystąpił w finale mistrzostw kraju.

 

19.5. Zbigniew Pietrzykowski (79), jeden z najwybitniejszych polskich pięściarzy, zdobywca trzech medali olimpijskich: srebrnego w Rzymie oraz brązowych w Melbourne i Tokio. Czterokrotny mistrz Europy. Po zakończeniu kariery był trenerem. Poseł na Sejm II kadencji (1993-97).

 

CZERWIEC

 

16.6. Grzegorz Krzyżanowski (37), mistrz świata i wielokrotny mistrz Polski w motoparalotniarstwie. Zginął w wypadku na lotnisku Aeroklubu Radomskiego w Piastowie.

 

22.6. Grzegorz Knapp (35), wychowanek GKM Grudziądz, specjalizował się w wyścigach na torach lodowych, rywalizował w mistrzostwach świata. Zginął w wyniku wypadku na torze w belgijskim Heusden-Zolder.

 

26.6. Jan Remigiusz Szczerbakiewicz (76), jeden z najlepszych polskich motocyklistów rajdowych. 27 razy zdobywał tytuły indywidualnego bądź drużynowego mistrza kraju. Największe sukcesy odnosił w latach 60. i na początku 70. Dwa razy był trzeci w mistrzostwach Europy. Startował w najważniejszych imprezach na świecie, kilkakrotnie w motocyklowych sześciodniówkach FIM.

 

LIPIEC

 

31.7. Franciszek Gąsienica-Groń (82), narciarz i kombinator norweski, pierwszy polski medalista zimowych igrzysk olimpijskich. W 1956 roku w Cortina d'Ampezzo zajął trzecie miejsce w narciarskim dwuboju.

 

SIERPIEŃ

 

19.8. Józef Żyliński (94), legendarny trener koszykarek Łódzkiego Klubu Sportowego. Pod jego wodzą zawodniczki ŁKS zdobyły cztery złote, pięć srebrnych i siedem brązowych medali mistrzostw Polski. Znany był jako "Ziuna" - taki przydomek przed wojną nadali mu koledzy w szkole.

 

23.8. Jerzy Rybiński (93), jeden z najstarszych polskich dziennikarzy sportowych, twórca i redaktor naczelny "Dysku Olimpijskiego". Pracował m.in. w redakcjach "Przeglądu Sportowego" i "Piłki Nożnej". Pasją jego była także działalność społeczna. Był członkiem zarządu PZPN i wiceprezesem PZLA.

 

WRZESIEŃ

 

2.9. Helena Rakoczy (92), najbardziej utytułowana polska gimnastyczka. W 1956 roku w Melbourne zdobyła z drużyną brązowy medal igrzysk olimpijskich. Sześć lat wcześniej w Bazylei wywalczyła cztery złote medale mistrzostw świata. Łącznie w imprezach tej rangi siedmiokrotnie stawała na podium. Jej dorobek uzupełnia m.in. 26 tytułów mistrzyni kraju.

 

21.9. Jan Werner (68), wicemistrz olimpijski z Montrealu (1976) w sztafecie 4x400 m. W mistrzostwach Europy wywalczył cztery medale - w 1966 roku złoty w konkurencji 4x400 m, w 1969 złoty na 400 m, a dwa lata później srebrny w sztafecie i brąz indywidualnie. 3 czerwca 1967 roku w Warszawie czasem 20,4 ustanowił rekord Europy na 200 m. W latach 1968-1972 zdobył sześć medali halowych mistrzostw kontynentu, w tym cztery złote.

 

23.9. Henryk Gluecklich (69), drużynowy mistrz świata na żużlu z 1969 roku, zawodnik Polonii Bydgoszcz, z którą związał swoje całe sportowe życie.

 

Zagraniczni sportowcy, trenerzy i działacze, którzy zmarli w minionych 12 miesiącach (1.11.2013 - 25.10.2014):

 

LISTOPAD 2013

 

15.11. Kurt Caselli (30 lat), jeden z najwszechstronniejszych motocyklistów świata. Amerykanin zmarł w następstwie obrażeń głowy doznanych podczas rajdu w Meksyku.

 

15.11. Raimondo d'Inzeo (88), najbardziej utytułowany włoski jeździec w historii. Był sześciokrotnym medalistą olimpijskim; złoto zdobył w Rzymie w 1960 roku w konkursie skoków przez przeszkody.

 

25.11. Bill Foulkes (81), były kapitan drużyny piłkarskiej Manchesteru United. Przez 18 sezonów gry, jako środkowy obrońca, wystąpił w 688 spotkaniach. Więcej od niego mają tylko Ryan Giggs, Bobby Charlton i Paul Scholes. Był jednym z niewielu zawodników ocalałych z katastrofy samolotowej w 1958 roku w Monachium.

 

27.11. Nilton Santos (88), legendarny brazylijski piłkarz. W 1958 i 1962 roku wywalczył z reprezentacją mistrzostwo świata. W sumie rozegrał w niej 84 mecze i strzelił trzy gole. FIFA uznała go za najlepszego lewego obrońcę w historii futbolu. Z racji ogromnej wiedzy był nazywany "Piłkarską encyklopedią".

 

GRUDZIEŃ

 

20.12. Piotr Bołotnikow (83), były reprezentant Związku Radzieckiego, mistrz olimpijski z Rzymu (1960) w biegu na 10 000 m, dwukrotny rekordzista świata. W mistrzostwach Europy w Belgradzie (1962) zdobył złoty medal na tym dystansie i brązowy na 5000 m.

 

30.12. Eero Maentyranta (76), jeden z najbardziej utytułowanych fińskich sportowców, trzykrotny mistrz olimpijski w biegach narciarskich. W sumie w igrzyskach wywalczył siedem medali w latach 1960-1968. Był także dwukrotnym mistrzem świata - w 1962 roku w Zakopanem (30 km) i 1966 w Oslo (30 km).

 

31.12. Bruno Moravetz (92), jeden z najbardziej znanych i najstarszych reporterów sportowych Niemiec, ostatni z trójki założycieli Forum Nordicum, organizacji zrzeszającej dziennikarzy prasy, radia, telewizji, mediów elektronicznych i fotoreporterów specjalizujących się w narciarstwie klasycznym i biathlonie. W latach 1952-1992 relacjonował przebieg jedenastu zimowych igrzysk olimpijskich oraz siedmiu letnich w latach 1960-1984, a także wiele mistrzostw świata.

 

STYCZEŃ 2014

 

5.1. Eusebio da Silva Ferreira (71), jeden z najbardziej utytułowanych zawodników w historii portugalskiej piłki nożnej. W 1966 roku sięgnął z reprezentacją po brązowy medal mistrzostw świata i został królem strzelców turnieju (dziewięć bramek). W narodowej drużynie wystąpił w 64 meczach, zdobywając 41 goli. Z Benfiką dziesięciokrotnie wywalczył tytuł mistrza kraju. Laureat "Złotej Piłki 1965" w plebiscycie "France Football".

 

6.1. Karel Gut (86), znany czechosłowacki hokeista, a później (w latach 1973-1980) trener kadry. Trzykrotnie uczestniczył w zimowych igrzyskach olimpijskich (1952-1960). W dorobku miał trzy brązowe medale mistrzostw świata (1955, 1957, 1959) oraz cztery srebrne i tyle samo brązowych mistrzostw Europy. W reprezentacji, której był kapitanem, wystąpił 114 razy i strzelił 34 gole.

 

LUTY

 

1.2. Luis Aragones (75), były selekcjoner piłkarskiej reprezentacji Hiszpanii w latach 2004-08. Jego największym sukcesem było doprowadzenie drużyny do tytułu mistrzów Europy w 2008 roku. Z klubów związany był przede wszystkim z Atletico Madryt. Najpierw był jego piłkarzem (1964-74), a następnie z przerwami przez ponad 10 lat trenerem. Zdobył z nim mistrzostwo kraju (1977) i trzykrotnie Puchar Króla (1976, 1985 i 1992).

 

13.2. Richard Moeller Nielsen (76), były trener duńskiej reprezentacji piłkarskiej. W 1992 roku doprowadził drużynę do mistrzostwa Europy.

 

13.2. Piero d'Inzeo (90), legendarny włoski jeździec. Zmarł w niespełna trzy miesiące po swoim bracie Raimondo. Obaj byli sześciokrotnymi medalistami olimpijskimi. Do nich długo należał rekord uczestnictwa w igrzyskach. Wystąpili w nich ośmiokrotnie w latach 1948-1976. W sumie tylko sześcioro sportowców startowało w ośmiu olimpiadach.

 

MARZEC

 

20.3. Hilderaldo Bellini (83), legendarny brazylijski piłkarz, mistrz świata z 1958 (był kapitanem, jako pierwszy podniósł trofeum w geście triumfu) i 1966 roku. Przed słynnym stadionem Maracana w Rio de Janeiro stoi pomnik przedstawiający Belliniego właśnie z pucharem w prawej dłoni.

 

KWIECIEŃ

 

25.4. Tito Vilanova (45), były szkoleniowiec piłkarskiego mistrza Hiszpanii. Z Barceloną związany był w latach 2007-13. Przez pięć lat pełnił funkcję asystenta Josepa Guardioli, a w czerwcu 2012 został jego następcą.

 

29.4. Walter Rudolph Walsh (106), najstarszy olimpijczyk na świecie. W 1948 roku Amerykanin startował w igrzyskach w Londynie w strzelectwie. Wcześniej jako zawodowy snajper pracował w FBI, w 1938 roku wstąpił do marines i brał udział w II wojnie światowej. W czasach wielkiego kryzysu przyczynił się do schwytania i zabicia kilku znanych gangsterów.

 

CZERWIEC

 

13.6. Gyula Grosics (88), legendarny węgierski bramkarz, członek słynnej "Złotej Jedenastki", mistrz olimpijski z Helsinek w 1952 oraz srebrny medalista mundialu w 1954 roku. Był nazywany "Czarną panterą" od koloru stroju, w którym występował. W latach 1947-1962 rozegrał 86 meczów w reprezentacji kraju. Grał w trzech mistrzostwach świata.

 

LIPIEC

 

14.7. Alice Coachman Davis (90), amerykańska lekkoatletka, pierwsza ciemnoskóra mistrzyni igrzysk. W 1948 roku wywalczyła złoty medal w skoku wzwyż. W 2004 roku dołączyła do Olimpijskiej Galerii Sław USA.

 

SIERPIEŃ

 

29.8. Bjoern Waldegaard (70), rajdowy mistrz świata z 1979 roku, jeden z najlepszych kierowców w historii sportu samochodowego. W karierze, którą Szwed rozpoczął w 1962 roku jako 19-latek, wygrał 16 rajdów zaliczanych do klasyfikacji mistrzostw globu, w tym Monte Carlo i czterokrotnie Safari. W sumie na podium rund mistrzostw świata stawał 35 razy.

 

WRZESIEŃ

 

13.9. Milan Galic (76), jeden z najlepszych piłkarzy jugosłowiańskich w historii, mistrz olimpijski z Rzymu i wicemistrz Europy z 1960 roku. W latach 1959-1965 rozegrał 51 meczów w barwach narodowej reprezentacji, strzelając 37 goli. W tym samym okresie zdobył 165 bramek dla Partizana Belgrad, z którym czterokrotnie sięgnął po mistrzostwo Jugosławii. Później grał w Standardzie Liege (1966-1970) i wywalczył dwa tytuły mistrza Belgii, a karierę zakończył we francuskim Reims (1970-1973).

 

20.9. Giuseppe "Pino" Cerami (92), słynny belgijski kolarz włoskiego pochodzenia. Największe sukcesy odniósł w 1960 roku, kiedy zwyciężył w prestiżowych wyścigach Paryż-Roubaix i Walońska Strzała, a także zdobył brązowy medal mistrzostw świata ze startu wspólnego. Od 1964 roku w Belgii rozgrywana jest Grand Prix jego imienia.

 

PAŹDZIERNIK

 

5.10. Andrea De Cesaris (55), słynny włoski kierowca Formuły 1, zginął w okolicach Rzymu w wypadku motocyklowym. W latach 1980-1994 wystąpił w 208 wyścigach, pięciokrotnie stając na podium. W 1982 roku, mając 22 lata, wywalczył pole position w Grand Prix USA. Był wówczas najmłodszym kierowcą, któremu udała się ta sztuka.

 

19.10. Miloslava Rezkova (64), mistrzyni olimpijska w skoku wzwyż z Meksyku (1968), złoto wywalczyła mając zaledwie 18 lat. Rok później triumfowała w mistrzostwach Europy.

 

24.10. Mbulaeni Mulaudzi (34), srebrny medalista olimpijski z Aten (2004) i mistrz świata z 2009 roku w biegu na 800 m, zginął w wypadku samochodowym w swojej ojczystej RPA.

 

26.10. Senzo Meyiwa (27), bramkarz i kapitan piłkarskiej reprezentacji RPA został zastrzelony w swoim domu w Vosloorus na przedmieściach Johannesburga. Występował w klubie Orlando Pirates.