Stawiasz na wychowanków? Zapomnij o sukcesach

Athletic i Real Sociedad - wielu wychowanków, niewiele trofeów

Zaproponowaną w tytule tezę można postawić po lekturze raportu, którego autorzy wnikliwie przeanalizowali sytuację w 31 ligach. W setce europejskich klubów najchętniej stawiających na wychowanków w obecnym sezonie znalazły się dwa polskie zespoły - Ruch Chorzów i Wisła Kraków. Faktycznie, próżno szukać ich w czołówce ekstraklasy.

Ta prawidłowość pojawia się niemal we wszystkich ligach. Wyjątkiem Rumunia i Węgry. Z klubów, w których wychowankowie stanowią co najmniej połowę składu, tylko Vitorul Constanta jest w swojej lidze liderem. Honved Budapeszt, w którym na swoich ludzi stawia się niemal równie chętnie jak w Konstancy, jest w lidze węgierskiej na drugim miejscu mając tyle punktów, co prowadzący Videoton. I to tyle.

Dziennikarze portugalskiej gazety O Jogo tekst o rzeczonym raporcie zatytułowali: "Sportingu, wychowankowie tytułów nie zdobywają". Sporting Lizbona od lat słynie ze znakomitej pracy z młodzieżą; od lat też przegrywa walkę o mistrzowskie tytuły z Porto i Benfiką. Sporting jest jedynym portugalskim zespołem klasyfikowanym - i to wysoko, na 26. miejscu - w rankingu stawiających na wychowanków; Benfiki i Porto na liście nie znajdziemy.

Nawet jeśli teza postawiona przez dziennikarzy O Jogo wydaje się nieco przesadzona, to... z faktami trudno dyskutować. Identycznym jak Sporting przykładem jest jedyny angielski klub w zestawieniu - Arsenal. Wprawdzie powtarzana przez kibiców Kanonierów sentencja "My nie kupujemy gwiazd, my je tworzymy" brzmi efektownie, ale jeszcze efektowniej wyglądają puchary w klubowej gablocie. A z tym od dawna w Arsenalu krucho.

Podobnie rzecz ma się z Primera Division. Jak chodzi o stawianie na wychowanków resztę stawki na głowę biją kluby z Kraju Basków: Athletic Bilbao (3. miejsce w Europie!) i Real Sociedad (10. lokata). W rywalizacji o tytuły nie mają jednak większych szans z hiszpańskimi gigantami. Ten obraz mogłaby zmienić Barcelona, ale po pierwsze: w obecnym sezonie (a tego dotyczy badanie) Katalończycy nie dotrzymują kroku Realowi Madryt, a po drugie: tych wychowanków nie gra aż tylu, co za czasów Xaviego, Puyola, Victora Valdesa.

Zależność między liczbą grających wychowanków, a miejscem w tabeli widać tym wyraźniej, im wyższy jest poziom ligi. Autorzy badania sporządzili osobną klasyfikację dla pięciu najmocniejszych lig w Europie. Spójrzmy na pierwsze trójki.

Anglia: Arsenal, Manchester United, Middlesbrough.

Hiszpania: Athletic, Real Sociedad, Osasuna.

Francja: Lyon, Toulouse, Nancy.

Niemcy: Schalke, Bayern, Freiburg.

Włochy: Milan, Empoli, Atalanta.

A teraz zestawienia zespołów najchętniej stawiających na wychowanków porównajmy z tabelami pięciu najsilniejszych lig. Czy można być jednocześnie na podium wśród zespołów grających wychowankami i w pierwszej trójce pod względem zdobytych w lidze punktów? Udaje się to tylko i wyłącznie Bayernowi Monachium.

Chyba wszyscy kibice chcieliby, żeby w ich ulubionych zespołach grało wielu wychowanków, chłopaków związanych emocjonalnie z klubem, z regionem. Chcieliby również sukcesów, mistrzowskich tytułów, pucharów. Tymczasem okazuje się, że o ile nie jesteś Bayernem lub Barceloną, musisz coś wybrać...

Opisywany raport opublikowało Obserwatorium Futbolu CIES. Działające od ponad dwudziestu lat w Szwajcarii CIES (International Centre for Sports Studies) to szacowna instytucja badawcza założona wspólnie przez FIFA i Uniwersytet w Neuchatel. Samo Obserwatorium Futbolu działa już od 2005 roku i w tym czasie przeprowadziło setki badań i analiz dotyczących europejskiego futbolu.

Ostatni raport dotyczy związku między liczbą wychowanków w składzie, a osiąganymi wynikami. Pod lupę wzięto aż 31 europejskich lig (ich pełną listę podajemy poniżej). W przypadku każdego zespołu wyliczono procentowy udział wychowanków wśród grających zawodników. Metodologia badania była czytelna i uczciwa: zsumowano minuty rozegrane przez wszystkich zawodników danego klubu w meczach ligowych od 1 lipca do 31 grudnia 2016 roku, po czym policzono, ile z tych minut na boisku spędzili wychowankowie. Za wychowanków uznano zaś zawodników, którzy między 15 a 21 rokiem życia spędzili minimum trzy sezony w obecnym klubie.

A to kraje, których ligi - tylko te najwyższe - objęto badaniem: Anglia, Austria, Belgia, Białoruś, Bułgaria, Chorwacja, Cypr, Czechy, Dania, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Izrael, Niemcy, Norwegia, Polska, Portugalia, Rumunia, Rosja, Serbia, Słowacja, Słowenia, Szkocja, Szwajcaria, Szwecja, Turcja, Ukraina, Węgry, Włochy.

Rankingi klubów, w których wychowankowie grają najwięcej
(w ostatniej kolumnie procentowy udział wychowanków wśród wszystkich grających zawodników):

31 lig europejskich

1.	FC Tatran	Słowacja	74,9
2.	Gorica	Słowenia	65,3
3.	Athletic Bilbao	Hiszpania	64,6
4.	Wołyń Łuck	Ukraina	63,2
5.	Aalborg	Dania	60,5
6.	Hradec Kralove	Czechy	60,3
7.	Vitorul Constanta	Rumunia	56,3
8.	Nordsjaelland	Dania	54,9
9.	Odd	Norwegia	54,7
10.	Real Sociedad	Hiszpania	54,3
...12.	Honved	Węgry	53,2
...26.	Sporting	Portugalia	43,2
...36.	Ruch Chorzów	Polska	38,6
...50.	Barcelona	Hiszpania	34,0
...56.	AC Milan	Włochy	32,3
57.	Ajax	Holandia	32,2
...71.	Wisła Kraków	Polska	30,4
...88.	Arsenal	Anglia	28,1
...99.	Atletico Madryt	Hiszpania	26,8
100.	Sion	Szwajcaria	26,7

5 najsilniejszych lig europejskich

1.	Athletic Bilbao	Hiszpania	64,6
2.	Real Sociedad	Hiszpania	54,3
3.	Olympique Lyon	Francja	50,0
4.	Osasuna	Hiszpania	44,7
5.	Toulouse	Francja	40,8
6.	FC Barcelona	Hiszpania	34,0
7.	AC Milan	Włochy	32,3
8.	Schalke	Niemcy	32,2
9.	Nancy	Francja	31,6
10.	Bastia	Francja	31,1
11.	Celta Vigo	Hiszpania	30,9
12.	Nantes	Francja	29,8
13.	Montpellier	Francja	29,1
14.	Bordeaux	Francja	29,0
15.	Las Palmas	Hiszpania	28,9
16.	Arsenal	Anglia	28,1
17.	Atletico Madryt	Hiszpania	26,8
18.	Bayern Monachium	Niemcy	26,5
19.	Freiburg	Niemcy	25,8
20.	Sporting Gijon	Hiszpania	25,6