Euro U-21: Voeller, Figo, Pirlo, Mata... Kto następny?

Impreza rozgrywana jest od 1978 roku. W dwudziestu poprzednich edycjach do wielkiej piłki startowało wiele późniejszych gwiazd. Nagrody dla najlepszego piłkarza turnieju zganiali tacy zawodnicy, jak m.in. Rudi Voeller, Laurent Blanc, Davor Suker, Luis Figo, Fabio Cannavaro, Andrea Pirlo, Petr Cech, Juan Mata czy Thiago Alcantara.

W pierwszych edycjach ME U–21 trenerzy mieli możliwość umieszczania w składzie trzech starszych piłkarzy. Właśnie dlatego największą gwiazdą premierowej edycji został Vahid Halilhodżić ze zwycięskiej ekipy Jugosławii, który w 1978 roku skończył... 26 lat. W drodze po złoto zdobył on aż 6 bramek dla swej drużyny, z czego cztery w finałowych grach przeciwko NRD. Najpierw w Halle jego gol dał wygraną 1:0, w rewanżu w Mostarze (Halilhodżić był zawodnikiem miejscowego klubu Velez) popisał się klasycznym hat-trickiem, a remis 4:4 dał Jugosławii triumf w pierwszych mistrzostwach Europy U-21.

Najlepszy gracz pierwszej edycji wystąpił później na mundialu 1982 oraz dwukrotnie, grając w barwach FC Nantes, został królem strzelców ligi francuskiej (1983 – wyprzedził w klasyfikacji Andrzeja Szarmacha oraz 1985). Po zakończeniu kariery piłkarskiej zasłynął jako trener - obieżyświat: prowadził kluby m.in. we Francji, Turcji, w krajach byłej Jugosławii; pojechał na dwa mundiale z ekipami Wybrzeża Kości Słoniowej (2010) oraz Algierii (2014), a obecnie prowadzi reprezentację Japonii.

Halilhodżić był pierwszy, a na kolejnych ME U-21 błyszczał Anatolij Demjanenko ze Związku Radzieckiego, późniejszy uczestnik MŚ 1986 i kapitan srebrnej drużyny z Euro 1988.

Wśród ich następców kilku piłkarzy zrobiło większe kariery. Najlepszym graczem edycji 1982 wybrany został Rudi Voeller z RFN. Niemcy co prawda przegrali finałowy dwumecz z reprezentacją Angii (1:3, 3:2), ale to nie w ekipie zwycięzców, ale wśród podopiecznych Berti Vogtsa znajdziemy więcej późniejszych gwiazd światowej piłki. Największą, obok Voellera, karierę zrobił Pierre Littbarski (król strzelców tamtej edycji), obaj w 1990 roku sięgnęli po mistrzostwo świata.

W 1984 roku znów triumfowali Anglicy, a królem strzelców (6 goli) i najlepszym piłkarzem Euro U-21 został Mark Hateley; jego syn Tom Hateley grał w latach 2014-16 w Śląsku Wrocław. Dwa lata później Hiszpanie ograli w finale Włochów po serii rzutów karnych. Najlepszym piłkarzem imprezy wybrano obrońcę Manuela Sanchisa, który przez całą swą karierę był zawodnikiem Realu Madryt. W ekipie pokonanych wyróżnił się najlepszy snajper tamtej edycji Gianluca Vialli (4 gole). Kolejną edycję zdominowali Francuzi. Najlepszym graczem uznany został obrońca Laurent Blanc, późniejszy mistrz świata (1998) i Europy (2000), ale spory wkład w ten sukces wnieśli tacy zawodnicy jak Eric Cantona i Franck Sauzee.

Dwa lata później reprezentacja ZSRR rozbiła w finale Jugosławię (4:2 i 3:1), ale to nie któryś z zawodników zwycięskiej drużyny (Siergiej Kirjakow, Igor Szalimow, Andriej Kanczelskis...), tylko Davor Suker był najlepszym piłkarzem mistrzostw i ich najlepszym snajperem. Osiem lat później, już jako reprezentant Chorwacji, sięgnął po koronę króla strzelców MŚ 1998. W 1992 roku triumfowali Włosi, ale wyróżniający się gracz tamtej imprezy – Renato Buso z Sampdorii wielkiej kariery nie zrobił, nie zdołał nawet załapać się do dorosłej kadry Italii.

Od 1994 roku mistrzostwa Europy U–21 rozgrywane są w nowej formule, z turniejem finałowym i jednym meczem o złoto. Pierwsza taka impreza została zorganizowana przez Francuzów, a w finale Włosi pokonali 1:0 (po dogrywce) reprezentację Portugalii. U zwycięzców kilka późniejszych sław: Christian Panucci, Fabio Cannavaro, Filippo Inzaghi oraz Christian Vieri.  Najlepszym piłkarzem był jednak późniejszy gwiazdor Barcelony i Realu – Portugalczyk Luis Figo, z którym w jednej ekipie grali m.in. Rui Costa i Joao Pinto (król strzelców).

Dwa lata później – w Barcelonie – Włosi obronili tytuł, ogrywając w finale Hiszpanię (1:1, karne 4–2). Najlepszym graczem imprezy uznano Fabio Cannavaro, który sięgnął po drugie młodzieżowe mistrzostwo Europy. Dziesięć lat później wywalczył mistrzostwo świata i zgarnął Złotą Piłkę. Italia miała piekielnie mocną ekipę, w której występowali również: Alessandro Nesta i Francesco Totti, a rezerwowym był Gianluigi Buffon (bronił Angelo Pagotto). Najlepszy strzelec  turnieju – Hiszpan Raul Gonzalez, w kolejnych latach również zrobił zawrotną karierę, stając się jedną z gwiazd galaktycznego Realu. Podobna kariera nie stała się udziałem Francesca Arnau – bramkarza złotej drużyny Hiszpanii z 1998 roku i najlepszego gracza tamtego turnieju. Arnau początkowo pełnił rolę rezerwowego w Barcelonie, a później na lata zakotwiczył w Maladze.

Na kolejnym turnieju, rozegranym w 2000 roku na Słowacji, błyszczał Andrea Pirlo – jeden z najlepszych pomocników XXI wieku, późniejszy gwiazdor Milanu i Juventusu, mistrz świata (2006) i dwukrotny triumfator Ligi Mistrzów. Pirlo z trzema trafieniami został najlepszym strzelcem słowackiej imprezy, to jego dwa gole dały ekipie Italii triumf 2:1 w finałowym starciu z Czechami. Dwa lata później, podczas finałów Euro U-21 w Szwajcarii, złoto zgarnęli piłkarze Czech, którzy wygrali zacięty finał z Francją po rzutach karnych. Trójkolorowi nie wykorzystali trzech jedenastek, przegrali (1–3), a najlepszym piłkarzem imprezy wybrany został bramkarz zwycięskiej ekipy Petr Cech.

Bohaterem niemieckich mistrzostw w 2004 roku był włoski napastnik Alberto Gilardino, kolejny późniejszy mistrz świata (2006)  w tym gronie. Gilardino zagrał kapitalny mecz przeciwko Portugalii w wygranym 3:1 półfinale (dwa gole), a w finale przypieczętował zwycięstwo Włochów nad Serbią i Czarnogórą (3:0). Z czterema bramkami na koncie, wraz ze Szwedem Johanem Elmanderem, został królem strzelców tamtego turnieju. Finały Euro U–21 2006 w Portugalii to z kolei popis Holendrów, których największą gwiazdą był Klaas-Jan Huntelaar. Jego dwa gole w finałowym starciu z Ukrainą (3:0) właściwie rozstrzygnęły losy tej rywalizacji; łącznie zdobył w finałach cztery bramki i zgarnął koronę króla strzelców. Huntelaar w 2010 roku wywalczył w barwach Oranje wicemistrzostwo świata, a potem przez lata grał dla Schalke 04.

Rok później (mistrzostwa organizowano od tej pory w latach nieparzystych) Holendrzy obronili tytuł na własnym terenie.  Gwiazdą numer jeden w ich ekipie był Royston Drenthe, ale ani on, ani król strzelców Maceo Rigters (4 gole) spodziewanych karier nie zrobili. Przy Drenthe warto zatrzymać się na dłużej, gdyż był to być może największy zmarnowany talent, z listy najlepszych graczy kolejnych edycji ME U–21. Piłkarz grający na lewej stronie, jako obrońca lub pomocnik, obdarzony nieprzeciętnymi umiejętnościami, kapitalnie wyszkolony technicznie, z inwencją do gry kombinacyjnej... Szkoda jednak, że za zdolnościami czysto piłkarskimi nie nadążała głowa. Na Euro U–21 grał znakomicie, a efektowny gol przewrotką w ostatniej minucie półfinałowego starcia z Anglikami uratował Holendrom turniej. Nic dziwnego, że po mistrzostwach zgłosił się po niego Real. Tam debiut również miał udany, ale później częściej brylował na parkietach madryckich dyskotek i na plotkarskich portalach, niż na boisku. W kolejnych latach były wypożyczenia do Herculesa Alicante, Evertonu, kontrakt z Ałaniją Władykaukaz i zjazd po równi pochyłej zakończony występami na Półwyspie Arabskim...

W 2009 roku mistrzostwa w Szwecji pewnie wygrali Niemcy, którzy w finale rozgromili 4:0 Anglię. W ekipie zwycięzców zagrali:  Manuel Neuer, Jerome Boateng, Benedict Hoewedes, Mats Hummels, Sami Khedira i Mesut Oezil, którzy w 2014 roku triumfowali na mundialu w Brazylii. Nagrodę MVP mistrzostw zgarnął jednak, niejako na pocieszenie, reprezentant gospodarzy, którzy odpadli wówczas w półfinale. Marcus Berg z 7 golami na koncie został również królem strzelców imprezy. Po turnieju kupił go HSV, ale szwedzki napastnik boisk Bundesligi nie zawojował.

W 2011 roku pomocnik Juan Mata, wybrany najlepszym piłkarzem ME U–21, był w nieco innej sytuacji od poprzedników: jadąc na finały miał już w swej kolekcji złoty medal mistrzostw świata w RPA, wywalczony rok wcześniej. Młodzieżowe Euro w Danii Hiszpanie wygrali pokonując w finale 2:0 Szwajcarię, a po turnieju Mata przeszedł z Valencii do Chelsea. Rok po ME U–21 wywalczył z dorosłą reprezentacją złoto na Euro 2012, choć wystąpił tylko w końcówce finałowego meczu.

Finały Euro 2013 odbyły się w Izraelu, a tytuł obronili Hiszpanie, którzy ograli w meczu finałowym reprezentację Włoch 4:2. Bohaterem meczu finałowego był Thiago Alcantara, który popisał się klasycznym hat-trickiem (6, 31, 38-karny). Pomocnik Barcelony, który młodzieżowym mistrzem Europy został po raz drugi w karierze, po tym turnieju podpisał czteroletni kontrakt z Bayernem Monachium. Najlepszym strzelcem tamtego Euro został Alvaro Morata z Realu (4 gole).

Wreszcie poprzedni turniej, który w 2015 roku zorganizowano w Czechach. Szwedzi pokonali w finale po rzutach karnych reprezentację Portugalii, a mecz o złoto prowadził polski arbiter Szymon Marciniak. Najlepszy gracz tamtej imprezy – William Carvalho, rok później znalazł się w składzie dorosłej reprezentacji, która sięgnęła po mistrzostwo Europy we Francji.

XXI mistrzostwa Europy U–21 zostaną rozegrane od 16 do 30 czerwca w Polsce. Kto będzie największą gwiazdą tej imprezy? Może ktoś z reprezentacji gospodarzy?

Triumfatorzy oraz najlepsi piłkarze poszczególnych edycji Euro U–21:

1978: Jugosławia – Vahid Halilhodžić (Jugosławia)
1980: ZSRR – Anatolij Demjanenko (ZSRR)
1982: Anglia – Rudi Voeller (RFN)
1984: Anglia – Mark Hateley (Anglia)
1986: Hiszpania – Manuel Sanchis (Hiszpania)
1988: Francja – Laurent Blanc (Francja)
1990: ZSRR – Davor Suker (Jugosławia)
1992: Włochy – Renato Buso (Włochy)
1994: Włochy – Luis Figo (Portugalia)
1996: Włochy – Fabio Cannavaro (Włochy)
1998: Hiszpania – Francesc Arnau (Hiszpania)
2000: Włochy – Andrea Pirlo (Włochy)
2002: Czechy – Petr Cech (Czechy)
2004: Włochy – Alberto Gilardino (Włochy)
2006: Holandia – Klaas-Jan Huntelaar (Holandia)
2007: Holandia – Royston Drenthe (Holandia)
2009: Niemcy – Marcus Berg (Szwecja)
2011: Hiszpania – Juan Mata (Hiszpania)
2013: Hiszpania – Thiago Alcantara (Hiszpania)
2015: Szwecja – William Carvalho (Portugalia).

Żeby wziąć udział w Wygraj Euro wystarczy zarejestrować się TUTAJ.

Więcej szczegółów na temat gry przeczytasz TUTAJ.

Mistrzostwa Europy U-21 będą transmitowane na sportowych antenach Polsatu w dniach 16–30 czerwca.