Siatkarskie Plusy: Dłoniówka i przebijanka, czyli początki siatkówki w Polsce

Siatkówka
Siatkarskie Plusy: Dłoniówka i przebijanka, czyli początki siatkówki w Polsce
fot. NAC

"Boisko równe, prostokątne, o wymiarach 10×16 m dla chłopców a 8×16 m dla dziewcząt, podzielone linią poprzeczną na dwie połowy. Na końcach tej linii wbija się słupki a pomiędzy niemi rozpina pionowo siatkę. Siatkę o szerokości 1 m umocowuje się na słupkach za cztery rogi i silnie napina. Górna jej krawędź przebiega w środku boiska na wysokości 2.50 m ponad ziemią (dla dziewcząt 2.20 m)" – tak brzmi zachowany wyciąg z regulaminu gry w piłkę siatkową z 1928 roku.

Grę w siatkówkę wymyślił w 1895 roku amerykański nauczyciel William G. Morgan, który połączył ze sobą elementy koszykówki, tenisa, baseballa oraz piłki ręcznej i nazwał swoją grę "mintonette". Rok później, gdy nowa gra została zaprezentowana szerszej publiczności nadano jej nową nazwę – volleyball.

 

Początki siatkówki w naszym kraju sięgają roku 1919. Piłka siatkowa sprowadzała się wówczas do trzech definicji określanych mianem "latającej piłki", "dłoniówki" lub "przebijanki".

 

Pierwsze kluby siatkarskie oparte były o środowiska akademickie, które zrzeszały się w ramach Polskiego Związku Palanta i Gier Ruchowych później zmieniającego nazwy na Polski Związek Gier Ruchowych, a w roku 1928 na Polski Związek Gier Sportowych. I właśnie wspomniany na wstępie rok 1928 jest oficjalną datą początku zorganizowanej formy piłki siatkowej w naszym kraju.

 

Dzisiaj brzmi to wręcz nieprawdopodobnie, ale mecz siatkówki wówczas toczył się w ramach czasowych, drużyny rywalizowały ze sobą w dwóch dziesięciominutowych połowach, a zespół składał się z ośmiu graczy i jednego rezerwowego. Do roku 1935 włącznie rywalizowano na otwartym powietrzu, przeważnie na boiskach o nawierzchni kortowej.

 

Pierwsze mistrzostwa Polski w siatkówce, zarówno kobiet jak i mężczyzn zostały zorganizowane w 1929 roku w Warszawie. Wśród pań triumfowały siatkarki AZS Warszawa, wśród panów siatkarze YMCA Łódź.

 

Siatkówka szybko zaczęła zdobywać dużą popularność. Prawdziwy skok jakościowy nastąpił po wojnie, w kwietniu 1947 roku. Wtedy też podczas kongresu w Paryżu powołano do życia Międzynarodową Federację Piłki Siatkowej – FIVB , której prezydentem został Paul Libaud. Wśród założycieli federacji było 14 krajów, w tym Polska, której przedstawiciel – Zygmunt Nowak został jednym z zastępców prezydenta. On też był jednym z głównych reformatorów gry, która w różnych miejscach świata odbywała się według różnych zasad i regulaminów. To właśnie w Paryżu zapadła decyzja o ujednoliceniu przepisów, które w identycznym brzmieniu zaczęły obowiązywać na całym świecie.

 

W 1949 zorganizowano pierwsze mistrzostwa świata mężczyzn, a w 1952 mistrzostwa świata kobiet. Mistrzostwa Europy mężczyzn wprowadzono do kalendarza w 1948, a mistrzostwa Europy kobiet w 1949 roku. Na kontynencie niepodzielnie rządziły reprezentacje tak zwanego bloku wschodniego: ZSRR, Czechosłowacja, Rumunia, Jugosławia, NRD. Wśród pań do czołówki należała także reprezentacja Polski, która na pierwszych ośmiu edycjach imprezy wywalczyła osiem medali – cztery  srebrne i cztery brązowe. Panowie, swój pierwszy krążek przywieźli z Turcji, gdzie w 1967 roku wywalczyli brązowy medal.

 

Działacze FIVB aktywnie walczyli też o miejsce siatkówki na igrzyskach olimpijskich. Dopięli swego w 1964 roku, kiedy dyscyplina zadebiutowała podczas letnich igrzysk w Tokio.

 

To właśnie tam, złotymi zgłoskami w historii polskiej siatkówki zapisała się drużyna trenera Stanisława Poburki w składzie: Krystyna Czajkowska, Józefa Ledwig, Maria Golimowska, Jadwiga Rutkowska, Danuta Kordaczuk, Krystyna Jakubowska, Jadwiga Marko-Książek, Maria Śliwka, Zofia Szcześniewska, Krystyna Krupa oraz zawodniczki rezerwowe: Hanna Busz i Barbara Hermel-Niemczyk. Nasze siatkarki zajęły w turnieju trzecie miejsce i wywalczyły brązowe medale.

 

Ten wielki sukces nasza reprezentacja powtórzyła cztery lata później podczas igrzysk olimpijskich w Meksyku. W składzie drużyny znalazły się: Elżbieta Porzec, Zofia Szcześniewska, Wanda Wiecha, Barbara Hermel-Niemczyk, Krystyna Ostromęcka, Krystyna Krupa, Jadwiga Książek, Józefa Ledwig, Krystyna Jakubowska, Lidia Chmielnicka, Krystyna Czajkowska i Halina Aszkiełowicz. Trenerem drużyny był Benedykt Krysik.

 

Transmisja gali Siatkarskie Plusy w sobotę od godziny 19.00 w Polsacie Sport i na portalu Polsatsport.pl oraz od godziny 20.05 w Polsacie.

Marek Magiera, Polsat Sport
Przejdź na Polsatsport.pl

PolsatSport.pl w wersji na telefony z systemem Android i iOS!

Najnowsze informacje i wiadomości na bieżąco, gdziekolwiek jesteś.

Komentarze

Przeczytaj koniecznie