Pjongczang 2018: Przewodnik po dyscyplinach paraolimpijskich

Narciarstwo alpejskie
 
Narciarstwo alpejskie to jedna z dwóch dyscyplin, które są obecne w programie igrzysk paraolimpijskich od samego początku, czyli od zawodów w szwedzkim Örnsköldsvik w 1976 roku. Początkowo rywalizowano w dwóch konkurencjach: slalomie i slalomie gigancie, a z czasem wprowadzono także zmagania w zjeździe, supergigancie i superkombinacji. W tych pięciu konkurencjach zawodnicy będą walczyć o 30 kompletów medali w Pjongczangu.

Zmagania niepełnosprawnych alpejczyków odbywają się w trzech grupach – w każdej przyznawane są osobne komplety medali. Zawodnicy niewidomi i niedowidzący (klasy niepełnosprawności B1-3) korzystają z pomocy przewodników, którzy podczas jazdy przekazują im wskazówki głosowe. Sportowcy po amputacjach i z porażeniem kończyn górnych rywalizują w kategorii osób stojących (klasy niepełnosprawności LW 2-9), a zawodnicy poruszający się na wózkach startują na specjalnie przystosowanym sprzęcie zwanym mono-ski (siedzisko z przymocowaną nartą zjazdową) w grupie siedzących (klasy niepełnosprawności LW10-12). Aby wyrównać szanse sportowców z różnym stopniem niepełnosprawności w danej grupie, rezultat uzyskany przez każdego zawodnika na mecie mnożony jest przez specjalny przelicznik.

Rywalizacja alpejczyków w Pjongczangu potrwa od 10 do 18 marca. Areną zmagań będzie Jeongseon Alpine Centre, które może pomieścić 6,5 tys. kibiców. Polskę w narciarstwie alpejskim będą reprezentować Igor Sikorski (kat. siedzących, LW11) i Maciej Krężel z przewodniczką Anną Ogarzyńską (kat. niewidomych i niedowidzących, B3). Sikorski to nasza największa nadzieja na medal w Korei – jest aktualnym wicemistrzem świata i wielokrotnym medalistą zawodów Pucharu Świata.

Biegi narciarskie
 
Druga – obok narciarstwa alpejskiego – dyscyplina obecna na igrzyskach paraolimpijskich od pierwszej edycji imprezy. Niegdyś biegacze narciarscy ścigali się tylko techniką klasyczną, styl dowolny zadebiutował na igrzyskach w Albertville w 1992 roku. Aktualnie zawodnicy rywalizują w obu technikach na trzech dystansach: w sprintach, biegach średnich (od 5 km do 7.5 km) i biegach długich (od 12 km do 20 km). W zmaganiach sprinterskich najpierw rozgrywane są kwalifikacje, następnie półfinały i finały. W Pjongczangu biegacze powalczą o medale w sprintach i biegach średnich techniką klasyczną oraz w biegach długich łyżwą. Ponadto obejrzymy rywalizację w dwóch sztafetach, w których wspólnie wystąpią zawodnicy ze wszystkich kategorii niepełnosprawności.

Zmagania biegaczy, tak jak i alpejczyków, podzielone są na trzy grupy: niewidomych i niedowidzących, stojących oraz siedzących, którzy ścigają się na sledżach (sanki z siedziskiem z zamocowanymi nartami biegowymi). Zawodnicy z ostatniej grupy na całym dystansie odpychają się jedynie przy pomocy kijków. Sportowcy z wadami wzroku korzystają z pomocy przewodników. W zależności od stopnia niepełnosprawności w każdej kategorii naliczane są przeliczniki.

Obiektem zmagań biegaczy będzie ośrodek biathlonowy Alpensia Biathlon Centre. Walka o medale będzie się toczyć w 20. konkurencjach w dniach 11-18 marca. W polskiej kadrze paraolimpijskiej biegacze narciarscy stanowią najliczniejszą grupę – jest ich pięcioro: Kamil Rosiek (kat. siedzących, LW12), Witold Skupień (kat. stojących, LW5/7), Iweta Faron (kat. stojących, LW8), Łukasz Kubica z przewodnikiem Wojciechem Suchwałko i Piotr Garbowski z przewodnikiem Jakubem Twardowskim (obaj kat. niewidomych i niedowidzących, B3). Liczymy przede wszystkim na dobre występy Witolda Skupienia, który stawał na podium mistrzostw świata i Pucharu Świata.

Biathlon
 
Biathlon zadebiutował na igrzyskach paraolimpijskich w Innsbrucku w 1988 roku. Ta dyscyplina sportu w wydaniu paraolimpijskim uprawiana jest przez tych samych zawodników, którzy startują w biegach narciarskich. Rywalizacja – tak jak w biegach – rozgrywana jest na dystansach krótkich, średnich i długich, a łączna długość trasy do pokonania wynosi od 6 km do 15 km. W zależności od dystansu zawodnicy dwa lub cztery razy meldują się na strzelnicy. Strzelania odbywają się w pozycji stojącej i leżącej (za wyjątkiem osób rywalizujących na sledżach), podczas każdego pobytu na strzelnicy zawodnik oddaje pięć strzałów do tarczy oddalonej o 10 m. Niecelne trafienia – w zależności od specyfiki danej konkurencji – skutkują karną rundą lub karną minutą doliczaną do czasu.

W zmaganiach biathlonistów obowiązuje taka sama klasyfikacja, przeliczniki i podział na grupy startowe jak w przypadku narciarstwa biegowego. Zawodnicy niewidomi na strzelnicy korzystają ze specjalnej aparatury dźwiękowej połączonej z celownikiem.

Rywalizacja paraolimpijska biathlonistów odbędzie się w dniach 9-16 marca. Sportowcy powalczą o 18 kompletów medali na trasach Alpensia Biathlon Centre. Polskę będą reprezentować ci sami zawodnicy, co w narciarstwie biegowym (za wyjątkiem duetu Łukasz Kubica/Wojciech Suchwałko, którzy startują wyłącznie w biegach).

Snowboard
 
Snowboard jest najmłodszą dyscypliną paraolimpijską – do programu igrzysk trafił dopiero cztery lata temu w Soczi. Wówczas rywalizowano jedynie w snowboradcrossie, w Pjongczangu zadebiutuje kolejna snowboardowa konkurencja – banked slalom.

Wyścigi snowboardcrossu odbywają się na specjalnej trasie z przeszkodami, którą w kwalifikacjach każdy z zawodników pokonuje trzy razy. Czasy dwóch najlepszych przejazdów są sumowane i na ich podstawie tworzony jest ranking. 16 mężczyzn i 8 kobiet kwalifikuje się do kolejnej fazy zawodów, w której sportowcy ścigają się w parach. Zwycięzcy poszczególnych par awansują do dalszych przejazdów, aż do wyłonienia ostatecznego triumfatora. W zmaganiach slalomowych snowboardziści trzykrotnie pokonują przygotowaną trasę. W ostatecznym rozrachunku liczy się tylko najlepszy przejazd – na tej podstawie przyznawane są medale.

Snowboard paraolimpijski mogą uprawiać zawodnicy po amputacjach lub z innymi dysfunkcjami kończyn górnych i dolnych. W zależności od rodzaju schorzenia sportowcy przypisani są do trzech klas sportowych: SB-UL (dysfunkcje kończyn górnych), SB-LL1 (znaczne upośledzenie kończyn dolnych) i SB-LL2 (lżejsze upośledzenie kończyn dolnych). W odróżnieniu od opisywanych wcześniej dyscyplin w snowboardzie nie ma przeliczników wyrównujących szanse – sportowcy w każdej klasie sportowej walczą o oddzielne komplety medali.

Snowboardziści będą rywalizować razem z alpejczykami na obiekcie Jeongseon Alpine Centre. Zmagania w snowbardcrossie odbędą się 12 marca, a w banked slalomie 14 marca. Łącznie przyznanych zostanie 10 kompletów medali. Reprezentantem Polski w obu konkurencjach będzie Wojciech Taraba (SB-LL2).

Hokej na lodzie
 
Najbardziej widowiskowa i zarazem najpopularniejsza zimowa dyscyplina paraolimpijska, obecna w programie igrzysk od 1994 roku. Początkowo do zmagań dopuszczano jedynie mężczyzn, ale od igrzysk w Vancouver w 2010 roku rywalizacja toczy się w zespołach mieszanych, w których mogą grać także kobiety.

Hokej w wydaniu paraolimpijskim przeznaczony jest dla osób z dysfunkcjami kończyn dolnych. Zawodnicy rywalizują się na sledżach, do których przymocowane są ostrza łyżew. Do poruszania się służą dwa krótkie kije hokejowe, którymi wykonuje się także podania i strzały. Każda drużyna złożona jest z sześciu zawodników z bramkarzem włącznie. Gra toczy się na lodowisku do hokeja i składa się z trzech 15-minutowych tercji, przedzielonych 15-minutowymi przerwami. W przypadku remisu rozgrywana jest dogrywka i rzuty karne. Zasady są zbliżone do tych, które obowiązują w hokeju dla pełnosprawnych: są wznowienia, spalone i system kar za niedozwolone zagrania.

Zmagania hokeistów w Pjongczangu potrwają od 10 do 18 marca. Areną rywalizacji będzie Gangneung Hockey Centre. Polska nie ma swojej reprezentacji w turnieju hokejowym.

Curling na wózkach
 
Historia curlingu dla osób niepełnosprawnych nie jest długa, zawody w tej dyscyplinie sportu rozgrywane są na igrzyskach od 2006 roku. Rozgrywki przeznaczone są dla osób obu płci poruszających się na wózkach. W turnieju paraolimpijskim rywalizują czteroosobowe drużyny mieszane – w Pjongczangu będzie ich łącznie dwanaście, o dwie więcej niż przed czterema laty w Soczi.

Niepełnosprawni curlerzy rywalizują na takim samym torze, jak ich pełnosprawni koledzy, używają także takich samych kamieni. Istnieje jednak zasadnicza różnica pomiędzy paraolimpijską a zwykłą odmianą curlingu: w tej pierwszej nie ma szczotkowania. Zawodnicy wypuszczają kamień siedząc na nieruchomym wózku z pomocą specjalnie przystosowanego kija tzw. extendera. Każdy zawodnik wypuszcza po dwa kamienie, a zadaniem zespołu jest umieszczenie jak największej liczby „swoich” kamieni w centrum „domu”. Mecz składa się z ośmiu endów.

Areną zmagań curlerów w Pjongczangu będzie Gangneung Curling Centre. Rywalizacja o medale potrwa od 10 do 17 marca. W tej dyscyplinie również nie zobaczymy reprezentantów Polski.