Własna hala nie gwarantuje sukcesu. Jak radzili sobie gospodarze MŚ siatkarzy?
Filipiny będą gospodarzem mistrzostw świata siatkarzy 2025. Reprezentacja tego kraju zadebiutuje w czempionacie globu, nie ma doświadczenia w rywalizacji międzynarodowej i nie ma też większych szans na sprawienie niespodzianki. Jak gospodarze radzili sobie w poprzednich turniejach o siatkarskie mistrzostwo świata?
Filipiny zagrają w grupie A siatkarskich mistrzostw świata. Ich rywalami będą Iran, Egipt oraz Tunezja. Zdecydowanym faworytem tej grupy są Irańczycy, a dwaj przedstawiciele Afryki powinny powalczyć o drugie miejsce w tabeli i awans.
Zobacz także: Grupa A MŚ siatkarzy 2025. Kto gra? Kiedy mecze? Terminarz. Faworyci
Reprezentacja Filipin jest w tej stawce największą niewiadomą. Nigdy wcześniej nie grała w rozgrywkach światowych (igrzyska olimpijskie, mistrzostwa świata, VNL). W mistrzostwach Azji Filipińczycy zaprezentowali się sześć razy. Najlepszy wynik osiągnęli w debiucie, w 1975 roku, zajmując piąte miejsce w stawce siedmiu ekip. Kolejne występy kończyli w drugiej dziesiątce, a po raz ostatni zagrali w roli gospodarza w 2009 roku i zajęli 15. miejsce.
Filipiny to trzeci w historii MŚ kraj, który w roli organizatora debiutuje w turnieju. Wcześniej były to Czechosłowacja (1949 - pierwsze mistrzostwa) oraz Meksyk (1974).
Wydaje się więc, że gospodarze tegorocznego siatkarskiego mundialu nie mają większych szans nawet na nawiązanie walki z ogranymi w rywalizacji międzynarodowej ekipami. Jak radzili sobie gospodarze poprzednich siatkarskich MŚ?
Udany początek
Pierwsze mistrzostwa świata zorganizowała w 1949 roku Czechosłowacja. Gospodarze, którzy do turnieju przystąpili w roli mistrzów Europy, zainaugurowali rozgrywki od rozgromienia 3:0 reprezentacji Polski i takie też wyniki uzyskiwali w meczach z kolejnymi rywalami. Dopiero w decydującej grze ulegli 1:3 ZSRR, po ogromnych emocjach w trzeciej i czwartej partii. Pierwsze mistrzostwa przyniosły więc gospodarzom srebro.
W 1952 roku w Moskwie o mistrzostwo świata siatkarzy walczyło jedenaście reprezentacji, ale w grze o złoto tak naprawdę liczyli się wyłącznie gospodarze, wspierani przez 50 tysięcy widzów, bo mecze rozgrywano na stadionie Dynama. Podopieczni Anatolija Czinilina zanotowali najlepszy występ w historii MŚ. Pokonali wszystkich rywali po 3:0, uzyskując imponujący bilans setów 24:0 (małe punkty 360:156). Wynik niezwykle trudny do powtórzenia na tej rangi imprezie.
Kolejni organizatorzy turniejów finałowych nie liczyli się w walce o medale. Francuzi w 1956 roku zajęli 7. miejsce. Lepiej wypadli Brazylijczycy, którym niespodziewane zwycięstwo 3:2 nad Węgrami w Rio de Janeiro dało piątą lokatę. W 1962 roku mistrzostwa powróciły do ZSRR, co znów zakończyło się zdecydowanym zwycięstwem gospodarzy, choć tym razem rywale urwali im sześć setów w jedenastu spotkaniach.
Trzeci triumf gospodarzy miał miejsce podczas mistrzostw świata w 1966 roku, które zorganizowała Czechosłowacja. Swój drugi tytuł i piąty medal mistrzostw świata zdobył w tym turnieju Josef Musil.
Dramaty i sensacje
Turniej finałowy w 1970 roku zorganizowali Bułgarzy. Grali znakomicie, wygrywając z faworytami: 3:2 z Japonią, 3:1 z Czechosłowacją i 3:0 z ZSRR. W międzyczasie zdołali również ograć Polaków 3:1 (15:0 w czwartym secie!). O tytule decydowało ostatnie spotkanie Bułgaria – NRD, które okazało się jedną z najbardziej dramatycznych konfrontacji w historii MŚ. Bułgarzy prowadzili w tie-breaku 10:1 i 13:5. Kibice gospodarzy już świętowali sukces, gdy nagle na parkiecie zaczęły się dziać rzeczy, których nikt się nie spodziewał. Siatkarze NRD wrócili do gry, a Bułgarzy stanęli w miejscu, czego konsekwencją była porażka w decydującej partii 13:15.
Kolejny turniej zorganizował w 1974 roku Meksyk. Tym razem organizatorzy MŚ nie mieli wysokich aspiracji, zajmując dziesiąte miejsce. Wielkich szans przed turniejem finałowym w 1978 roku nie dawano również Włochom. Gospodarze sprawili jednak sensację. Przy ogromnym wsparciu kibiców, po pokonaniu w drugiej fazie Bułgarii 3:0, a w półfinale Kuby 3:1, doszli aż do finału. W decydującej grze w rzymskim Palazzo dello Sport ulegli jednak zdecydowanie ZSRR 0:3.
Turniej w 1982 roku, który zorganizowała Argentyna, stał pod znakiem przebudzenia drużyn z południowej Ameryki: drugie miejsce zajęła Brazylia, trzecie – gospodarze turnieju, mający w składzie m.in. Daniela Castellaniego.
Feralna seria gospodarzy
Gorsze czasy dla gospodarzy zaczęły się w 1986 roku, a Francuzi są najlepszym przykładem na to, że chcieć, nie zawsze znaczy móc. Długie, wielomiesięczne zgrupowania reprezentacji, ogromny zastrzyk finansowy ze strony sponsorów, doskonałe zaplecze techniczne, wsparcie kibiców wreszcie korzystna turniejowa drabinka - to wszystko miało pomóc Trójkolorowym, ale nie pomogło. Nadzieja zgasła po przegranych spotkaniach z Bułgarią i Brazylią (po 1:3), a Francuzi wylądowali poza strefą medalową. Mimo porażki z Kubą w meczu o piątą lokatę, szesnaście tysięcy widzów w hali Bercy nagrodziło swoich ulubieńców owacją na stojąco za walkę w całym turnieju.
Cztery lata później goszczący siatkarski świat Brazylijczycy nie ograniczali swych marzeń jedynie do medalu, mierząc w mistrzostwo świata. Gospodarze w dramatycznym półfinale ulegli jednak 2:3 siatkarzom Italii i po porażce w kolejnym meczu 0:3 z ZSRR zajęli czwartą lokatę. Brazylijczycy zrewanżowali się Włochom... dwadzieścia lat później, ogrywając ich w półfinale siatkarskiego mundialu w Italii.
Gospodarzami turnieju finałowego w 1994 roku byli Grecy, którzy sprawili ogromną niespodziankę pokonując 3:2 Rosję w pierwszej rundzie, ale po ćwierćfinałowej klęsce 0:3 z Holandią wylądowali ostatecznie na szóstej pozycji.
Nie udały się Japończykom starty w obu turniejach organizowanych w Kraju Kwitnącej Wiśni. W 1998 roku zajęli najgorszą w historii startów gospodarzy lokatę (15. miejsce), w dziesięciu meczach ponosząc aż osiem porażek. W 2006 roku reprezentacja Japonii, mając w składzie głównie młodych zawodników, wspartych doświadczonym Masaji Ogino, wypadli już dużo lepiej - zajęli ósme miejsce. Cztery lata wcześniej, w 2002 roku gospodarze turnieju Argentyńczycy skończyli imprezę na szóstej pozycji po porażce w 1/4 finału z Francją. Na pocieszenie tytuł MVP turnieju zdobył Marcos Milinkovic.
W 2010 mistrzostwa świata organizowali Włosi. Działacze, konstruując system rozgrywek w tym turnieju, ułożyli taką krzyżówkę, która miała zapewnić ekipie Italii łatwą drogę do medalu. W efekcie tych zabiegów siatkarze z Półwyspu Apenińskiego uniknęli trudnych spotkań w pierwszych fazach mistrzostw; cóż jednak z tego, skoro uniknęli również... miejsca na podium. Po zwycięstwach nad Japonią, Egiptem, Iranem, Niemcami, Portoryko, USA i Francją, przegrali w półfinale 1:3 z Brazylią. Takim samym rezultatem zakończyli bój o trzecie miejsce z Serbią.
Złoty turniej w Polsce
Przełamanie złej passy gospodarzy nastąpiło w 2014 roku, gdy mistrzostwa świata organizowała Polska. Biało-czerwoni rozpoczęli efektownie, od zwycięstwa 3:0 nad Serbią w meczu rozegranym na oczach 60 tysięcy kibiców na Stadionie Narodowym w Warszawie. Rozegrali w tym turnieju aż 13 spotkań, wygrywając 12 z nich, w tym to najważniejsze - finałowe spotkanie w katowickim Spodku z Brazylią 3:1.
W 2018 po raz pierwszy w historii turniej organizowały dwa kraje - Włochy i Bułgaria. Bułgarzy nie liczyli się w walce o medale, zostali wyeliminowani w drugiej fazie grupowej i sklasyfikowani na 11. miejscu. Większe aspiracje mieli siatkarze Italii, ale ich marsz do strefy medalowej zakończył się na meczu z Polską, który musieli wygrać w trzech setach, a skończyło się na 3:2 i piątym miejscu w końcowej klasyfikacji.
Poprzednie mistrzostwa świata zostały rozegrane w 2022 roku. Gospodarzami zostali awaryjnie Polska i Słowenia. Obie drużyny zaliczyły udany występ, choć można mówić o niedosycie. Polacy, po dwóch złotych medalach w poprzednich MŚ, tym razem musieli zadowolić się srebrem. Przegrali w finale rozegranym w Katowicach z Włochami 1:3. Słowenia po raz pierwszy w historii awansowała do strefy medalowej, ale nie zmieściła się na podium i zajęła czwarte miejsce.
Występy gospodarzy w siatkarskich MŚ:
[1949] Czechosłowacja – SREBRNY MEDAL
[1952] ZSRR – ZŁOTY MEDAL
[1956] Francja – 7. miejsce
[1960] Brazylia – 5. miejsce
[1962] ZSRR – ZŁOTY MEDAL
[1966] Czechosłowacja – ZŁOTY MEDAL
[1970] Bułgaria – SREBRNY MEDAL
[1974] Meksyk – 10. miejsce
[1978] Włochy – SREBRNY MEDAL
[1982] Argentyna – BRĄZOWY MEDAL
[1986] Francja – 6. miejsce
[1990] Brazylia – 4. miejsce
[1994] Grecja – 6. miejsce
[1998] Japonia – 15. miejsce
[2002] Argentyna – 6. miejsce
[2006] Japonia – 8. miejsce
[2010] Włochy – 4. miejsce
[2014] Polska – ZŁOTY MEDAL
[2018] Włochy – 5. miejsce, Bułgaria – 11. miejsce
[2022] Polska – SREBRNY MEDAL, Słowenia – 4. miejsce
[2025] Filipiny – ?
Bilans gospodarzy: 20 edycji/ 9 medali (4 złote – 4 srebrne – 1 brązowy).
