10 grzechów głównych Ekstraklasy

 

Co z tego, że Ekstraklasa pochwaliła się niedawno, iż budżety klubów sięgnęły łącznie 700 milionów złotych w sezonie. Nawet jeśli za sezon 2017/2018 będzie to 600 milionów - bez dochodów z Ligi Mistrzów, które rok wcześniej zapewniła Legia - to i tak można ta środki spożytkować zupełnie inaczej. Gdzie właściwy skauting, ale nie europejski, a krajowy? To powinno być pytanie do większości klubów Ekstraklasy - do właścicieli?

 

 

Nawet Legia ma problem ze skautingiem, mimo że zatrudnia iluś tam ludzi. Lato 2017 to prawdziwy dramat transferowy mistrza Polski. Cristian Pasquato wystąpił w 15 meczach ligowych, ale tylko przez niespełna 700 minut. Włochem zainteresowane są kluby z dołu tabeli Serie B, a w Legii modlą się, aby playmaker odszedł. Reprezentant Albanii Armando Sadiku miał być wydarzeniem na miarę Nikolica albo co najmniej Prijovica. Tymczasem w 17 spotkaniach Ekstraklasy ten napastnik wbił tylko 2 gole. Koszt zatrudnienia napastnika - jak na polskie warunki - jest horrendalny. Suma odstępnego sięgała 750 tysięcy euro, a pensja należy do jednej z wyższych. Młody, zdolny Polak Jarosław Niezgoda - zarabiający przy Albańczyku grosze – strzelił 7 goli... Portugalczyk Hildeberto jest już wspomnieniem na Łazienkowskiej – poszedł do League One, czyli trzeciej ligi angielskiej... Inaki Astiz pożegnał się z Legią w 2015 roku, bo uznano, że nie daje gwarancji odpowiedniego poziomu. Hiszpan wrócił w 2017, bo jeden z pracowników Legii spotkał 34-letniego Hiszpana w przychodni medycznej przy stadionie, gdzie leczył się po zakończeniu umowy z APOEL-em Nikozja... Proszę sobie wyobrazić, co się dzieje w innych klubach... Menedżerowie ciągle i wciąż podrzucają nazwiska, a brakuje możliwości, a często i chęci, aby sprawdzić ich umiejętności. Brakuje przede wszystkim strategii – o czym w kolejnym punkcie...

 

 

Ostatnio połowa debiutantów w każdym sezonie Ekstraklasy to obcokrajowcy! W najgorszym sezonie pod tym względem - 2010/2011 - tych debiutantów z zagranicy było prawie 2/3! Obecnie aż 10 klubów ma co najmniej 10 obcokrajowców na liście płac. Według transfermarkt.de – Lech Poznań 16, Wisła Kraków i Korona Kielce – po 15, Lechia Gdańsk i Bruk Bet Termalika Nieciecza – po 14, Cracovia – 13, Legia Warszawa, Jagiellonia Białystok i Piast Gliwice – po 12, Arka Gdynia – 10. Łącznie w Ekstraklasie jest 170 zagranicznych piłkarzy. Kluby wychodzą 6,7, a często i 8 obcokrajowcami w podstawowym składzie. Tak jakby polska liga miała być wymiarem globalizacji! I jest wymiarem globalizacji, ale tak naprawdę to jest wielka słabość. To są piłkarze z drugiego, a często i trzeciego rzutu, dla których 5 tysięcy euro pensji miesięcznie to marzenie, skoro w trzeciej lidze Hiszpanii, czy w ligach Czech i Słowacji zarabiają połowę tej kwoty. A jak ktoś się z nich w Polsce wybije, to może liczyć na 10-15 tysięcy euro w Ekstraklasie.

 

 

Tą drogą podąża Zagłębie. Chce iść Pogoń. Legia przynajmniej - raz na jakiś czas - potrafi sprowadzić nastolatka. I tyle... Legia chce iść drogą Dinama Zagrzeb i Ajaksu Amsterdam, ale ma problem, aby promować 18-letniego Sebastiana Szymańskiego. Zdolny pomocnik zagrał jesienią w Ekstraklasie tylko 7 razy – przez zaledwie 280 minut i ledwo zdołał zacząć premiować w Pro Junior System (potrzebnych jest co najmniej 5 spotkań i przynajmniej 270 minut). Romeo Jozak powiedział, że piłkarz o tej skali talentu odszedłby z Chorwacji za 20 milionów euro. Jednak już u Jozaka Szymański 8 razy z rzędu nie wyszedł w meczu ligowym...

 

 

Po 21. kolejkach co prawda 11 na 16 klubów klubów premiuje w Pro Junior System. Górnik – Wieteską, Żurkowskim i Ambrosiewiczem, Lech – Gumnym, Legia - Szymańskim, Piast – Dziczkiem, Pogoń – Piotrowskim i Listkowskim, Zagłębie – Jagiełłą, Cracovia – Pestką i Wilkiem, Jaga – Świderskim, Wisła Płock – Michalakiem, a Wisła Kraków – Wojtkowskim. 14 piłkarzy w całej lidze z rocznika 1997 i młodszych! Tylko 14! To dramat, który jest doskonale obrazuje podstawowy problem Ekstraklasy - brak umiejętności szkolenia i kreowania młodych zawodników.

 

 

Już 9 klubów zmieniło szkoleniowców w 21. dotychczasowych kolejkach. W Legii za Jacka Magierę pracuje Romeo Jozek. I to mimo że Magiera wywalczył tytuł mistrza Polski, a wcześniej dokonał metamorfozy zespołu w Lidze Mistrzów. W Lechii Adam Owen z asystenta Piotra Nowaka przekształcił się w jego następcę - w dodatku podróżował na spotkania reprezentacji Walii, gdzie odpowiada za przygotowanie fizyczne (to ewenement w skali świata). W Wiśle Kraków Kiko Ramireza zastąpił Joao Carillo. W Pogoni Szczecin sezon zaczął Maciej Skorża, a teraz pracuje Kosta Runjaić, W Niecieczy Maciej Bartoszek przyszedł za Mariusza Rumaka. Stosunkowo długo pracujący Piotr Stokowiec też pożegnał się z posadą w Zagłębiu Lubin i końcówka sezonu to już decyzje Mariusza Lewandowskiego. Z Wisły Płock odszedł Marcin Kaczmarek, a kontrakt otrzymał Jerzy Brzęczek. W Gliwicach sezon zaczynał Dariusz Wdowczyk, a kontynuuje Waldemar Fornalik. Radosław Mroczkowski wygrał 1. ligę z Sandecją Nowy Sącz, ale już w Ekstraklasie pożegnał się z posadą - za beniaminka odpowiada teraz Kazimierz Moskal.

 

Na stanowiskach trwają Marcin Brosz w Górniku, Nenad Bjelica w Lechu, Ireneusz Mamrot w Jagiellonii, Gino Lettieri w Koronie, Jan Urban w Śląsku, Leszek Ojrzyński w Arce oraz Michał Probierz w Cracovii. Pytanie, jak długo... Czesław Michniewicz - obecny selekcjoner młodzieżówki, a wcześniej trener wielu klubów Ekstraklasy - w wywiadzie dla "Piłki Nożnej" komentuje: "Biorąc pod uwagę czas, przez który szkoleniowcy są w klubach, obecnie jest to praca bardziej dorywcza. Tyle, że to świadczy o zatrudniających - o ich krótkowzroczności. Nie ma w tym merytoryki".

 

 

W grudniu oglądaliśmy "dożynki". Wiele meczów stało na niskim poziomie, a trybuny świeciły pustkami. Generalnie poziom ligi obniża się, o czym świadczy 20. miejsce w klubowym rankingu UEFA. Na 27 startów polskich klubów o Ligę Europy po reformie Michela Platiniego - ścieżką Ligi Europy - udało się przebić tylko 2 razy (dwa razy Legia - najpierw w sezonie 2011/2012, a później w cyklu rozgrywek 2015/2016)! To jest prawdziwy wymiar poziomu ligi w Polsce. Na 36 startów o Ligę Mistrzów i Ligę Europy w dobie reformy Platiniego, udało się 8 razy zagrać jesienią w międzynarodowej rywalizacji: raz w Champions League i 7 razy w Europa League (z czego 5 razy mistrz Polski). Aż w trzech sezonach - 2009/2010, 2012/2013 i 2017/2018 - żaden polski klub nie smakował pucharów po 1. września...

 

 

Sandecja cały obecny sezon - jako beniaminek - gra w Niecieczy. Z Nowego Sącza do Niecieczy jest prawie 80 kilometrów. Nic dziwnego, że nawet na meczu z Legią było tylko 2,6 tysiąca widzów, a na Lechii zaledwie 2,2 tysiąca. W kolejnych sezonach warunki licencyjne muszą zostać zaostrzone. Kto nie spełnia warunków, ten po prostu nie wchodzi do Ekstraklasy. Bo teraz Nowy Sącz nie spieszy się z budową obiektu, nie wiedząc, czy Sandecja nie spadnie. Gdyby spadła, stary obiekt w zupełności wystarczy... Warunki licencyjne mogłyby - a może powinny - stymulować również pracę z młodzieżą. Prezes Zbigniew Boniek uznał, że lepiej stosować metodę "marchewki" - w postaci Pro Junior System. Kluby jednak pieniądze od PZPN najchętniej podzieliłby po równo. I jeszcze chcą wymóc na związku zgodę, aby można było zatrudniać obcokrajowców spoza Unii Europejskiej bez ograniczeń...

 

 

Brakuje nawyku chodzenia na mecze - jest problem z budowaniem emocji w danej serii meczów. Gdyby spotkania były w "boxie" - jak w Anglii, we Włoszech i w Niemczech - byłoby dużo łatwiej. Nawet jeśli tamte ligi będą odchodziły od tego - w imię marketingu ogólnoświatowego,  to my powinniśmy iść w tym kierunku - w imię marketingu krajowego! Liga też powinna być szeroko dostępna, dyskutowana, a nie wyśmiewana. Aby tak się stało, należy sformułować odpowiednie pakiety praw - telewizyjnych i internetowych.

 

 

Tymczasem sędziowie w Polsce są nie gorsi, a często lepsi od tych w Hiszpanii, Niemczech, czy Anglii. W dodatku mają VAR, który pomaga, ale który również zadziwiająco często jest podważany. Bo w Polsce panuje kult "kontrowersji" - rzecz jasna dla odwrócenia uwagi od prawdziwych problemów, o których piszę w punktach 1-9.